สาเหตุ และการวินิจฉัยแยกโรคในอาการตกขาว
สี |
ลักษณะ |
ปริมาณ |
กลิ่น |
สาเหตุที่น่านึกถึง |
ใส |
เมือก |
1 ถึง 2 (น้อยถึงปานกลาง) |
ไม่มี |
- มีไข่ตก - ได้รับเอสโตรเจนมาก - มีอารมณ์เครียด |
ใสถึงขาวขุ่น |
เหนียว |
1 ถึง 2 |
อาจมี กลิ่นน้ำกรด |
- ปากมดลูกอักเสบ - อักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Gardnerella |
ชมพู |
เป็นน้ำ เหลือง |
1 ถึง 2 |
ไม่มี |
- ได้รับเอสโตรเจนน้อยไป - มีการติดเชื้อ |
เขียวปนเหลือง
|
เป็นฟอง |
1 ถึง 3 |
เหม็น |
- พยาธิทริโคโมแนส |
น้ำตาล |
เป็นน้ำ |
1 ถึง 2 |
กลิ่นอับ |
- ช่องคลอด, ปากมดลูก, เยื่อบุโพรงมดลูกอักเสบ, ตีบตัน, ภาวะหลังฉายแสง |
เทามีเลือดเจือปน
|
ไม่เหนอะหนะ
|
1 ถึง 4 |
เหม็น เน่า |
- มีแผลติดเชื้อหนองจากผ้าอนามัย, ยาเหน็บ, เนื้องอก |
ขาว |
เกาะเป็นแผ่น |
1 ถึง 2 |
เหม็นอับ |
- ติดเชื้อราในช่องคลอด |
ลักษณะระดูขาวผิดปกติที่พบบ่อย
สาเหตุจาก :- |
แบคทีเรีย |
เชื้อรา |
ทริโคโมแนส |
อาการนำ |
ตกขาวมีกลิ่นคาวเหมือนปลาเน่า |
คันปากช่องคลอด |
ตกขาวสีเขียวปนเหลือง
|
ลักษณะ |
ใสถึงขาวขุ่น |
ขาวเป็นก้อนคล้ายแป้ง เกาะติดผนังช่องคลอด |
เขียวปนเหลือง เป็นฟอง ปากมดลูกมีจุดแดง |
PH |
> 4.5 |
> 4.0 |
> 4.5 |
ผล whiff test |
+ |
– |
+ |
ดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ |
เม็ดเลือดขาวน้อย |
พบหน่อ, สปอร์, เชื้อรา
|
เห็นตัวพยาธิ เคลื่อนไหว เม็ดเลือดขาวมาก |
ชื่อพ้อง : Leukorrhea ตกขาว, มุตกิด, ประจำเดือนขาว หมายถึงสิ่งที่ขับออกทางช่องคลอดซึ่งมีสีขาว (สิ่งที่ถูกขับออกทางช่องคลอดที่ไม่ใช่เลือด อาจมีสีอื่นก็ได้)
ระดูขาวไม่ใช่ชื่อโรค แต่เป็นอาการที่พบบ่อยในสตรี บางอย่างอาจไม่ต้องการรักษา ในขณะที่บางสาเหตุต้องใช้การรักษาเฉพาะ
แนวทางการดูแลเบื้องต้นก่อนพบแพทย์
กรณีได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนมากหรือน้อยไป การใช้ฮอร์โมนพืช เช่น จากถั่วเหลือง โดยดื่มนมถั่วเหลือง เช้า เย็น นับเป็นปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่ปลอดภัยในทางปฏิบัติ
การใช้สบู่เหลวสำหรับจุดซ่อนเร้นนั้นมีที่ใช้เพียงช่วงเวลาติดเชื้อแบคทีเรียไม่มาก หรือมีตกขาวผิดปกติ หากเป็นเชื้อรา หรือพยาธิ (ทริโคโมแนส) มักไม่ได้ผล การใช้สบู่สวนล้าง (douche) ภายในช่องคลอดบ่อยๆ ยังฆ่าเชื้อพื้นฐาน (normal flora) ให้เสียสมดุล เป็นบ่อเกิดของเชื้ออื่นๆ ตามมาได้
ติดเชื้อรา น้ำมันมะพร้าว VCO สวนล้างช่องคลอด 3 – 7 วัน โดยหวังให้กรดลอริค ในน้ำมันมะพร้าวฆ่าเชื้อรา candida albicans ได้ กรดลอริคในน้ำมันมะพร้าว ยังมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อไวรัส HPV (Human Papilloma Virus) อันเป็นสาเหตุของมะเร็งปากมดลูก โดยส่วนใหญ่แล้ว เมื่อปฐมพยาบาลเบื้องต้นด้วยการสวนล้างช่องคลอดไม่ได้ผล สมควรปรึกษาแพทย์เพื่อการตรวจหาเชื้อต้นเหตุ และใช้ยาที่ถูกต้อง เช่น
- ยาสอดช่องคลอด Clotrimazole ขนาดเม็ดละ 100 มก.สอดช่องคลอด 1 เม็ด ก่อนนอน x6 วัน หรือ สอดช่องคลอด 2 เม็ด ก่อนนอน x3 วัน หรือใช้ขนาด 500 มก. สอดช่องคลอด 1 เม็ด ก่อนนอนครั้งเดียว
ติดเชื้อทริโคโมแนส – ให้ยาเมโทรนิดาโซล (Metronidazole) รับประทานครั้งเดียว 2 กรัม (ให้ผลดีกว่าแบบเหน็บช่องคลอด) รักษาคู่นอนด้วย
ติดเชื้อแบคทีเรีย Gardnerella vaginalis ก็ให้เมโทรนิดาโซล ขนาด 500 มก. ทานวันละ 2 ครั้ง นาน 7 วัน